Archief weblog 7: januari 2008


Jul, lesje bosbouw, een begin van de veestapel, Joke is verliefd en
culinaire experimenten 2.

Jul.
Kerst (Jul) is in Noorwegen een belangrijk familiefeest. Iedereen is al weken van te voren aan de grote schoonmaak en het bakken. Je wordt geacht 7 soorten koekjes/gebak op de tafel te hebben. Gelukkig zijn de meeste goed houdbaar en kunnen ze tot in januari op tafel komen.En dat zien we dan ook gebeuren.
Ik vind 2 bakijzers voor 2 van die vormen: goro, een samentrekking van het woord goede raad en krumkaker(lijkt op de Nederlandse rolletjes of de Groningse kniepertjes).
Iedereen heeft speciale kerstgordijnen, kerstkleden en veel julenissen (kerstkabouters)in allerlei soorten.

Eivind nodigt ons uit voor een Julebord (traditionele maaltijd die voor Kerst wordt opgediend) met de plaatselijke småbrukers op Saeterstadgård.
Dit Julebord bestaat uit producten van de eigen boerderij met o.a. bergroye (( soort forel) en verschillende soorten geitenkaas. Bijzonder en eenvoudig tegelijk.
Een tocht van ruim 30 km over een spiegelgladde en aardedonkere weg gaat eraan vooraf. Gelukkig is het voor Eivind bekend terrein.

Het kinderprogramma stelt iedere dag de vraag: Hvor mange dage er det nå til Jul.(hoeveel dagen is het nog tot Kerst?)
Langzamerhand worden de kinderen naar de climax van Jul gedreven.
Even lijkt het erop dat we bijna geen sneeuw meer hebben op Kerst omdat het al een paar dagen dooit. Maar gelukkig begint het op de 24e zo rond vier uur in de middag te sneeuwen en het gaat de hele dag en nacht door. De volgende ochtend een klassieke Kerst met sneeuw.
Dochter Ilse en partner Robert zijn uit Nederland gekomen om met ons Kerst en verjaardagen te vieren.
In de bagage langlaufski’s. Dat wordt voor ons de eerste keer dat we op de latten gaan. Jarenlang hebben we ons er tegen verzet omdat we het een foute setting vonden. Maar hier klopt het opeens. Hoe moet je anders het bos in?
Veel hilariteit door stunten van Jan die demonstreert dat je gemakkelijk op een ski kan langlaufen en de biatlon(skishyting ) imiteert. Veel valpartijen ook maar alles wordt vastgelegd met de camera
Op 1e kerstdag trakteren we de paarden op een vrije run zonder mensen erop of eraan door het bos. Ze mogen weer echt even wilde paarden zijn. Het bospad met een keerlus is daar heel geschikt voor en eigenlijk kunnen ze nergens heen dan het pad heen en terug volgen. En dat doen ze met volle vaart. Brim voorop, de dames er achteraan
Op 5 e kerstdag hebben Rune en Bjørk-Heidi een ontbijt voor de buren georganiseerd.
Ruim 30 man neemt plaats aan de ontbijttafel na de ronde langs het bijzonder smakelijke ontbijtbuffet.
We ontmoeten weer nieuwe buren; ook al omdat het begrip buren ruim is geïnterpreteerd.
We worden teruggebracht door zoon en dochter op de sneeuwscooter. Met een vaartje van soms wel 70km ( 800cc)scheuren we door bos en berg, over het bruggetje terug naar Gryteselv Fjellgård. Kerstmiskermis…
Een feestelijk Oud en Nieuw wordt afgesloten met weer een buurtetentje bij overburen Ilja en gezin op 14 januari. Nieuwjaar volgens de Juliaanse kalender die zij hanteren. Een uitbundige, overvloedige maaltijd met veel slivovitsj.


Het is inmiddels februari. Kerst, Oud en Nieuw en de nodige verjaardagen zijn weer achter de rug.
Op de 20e kerstdag(!) wordt alles afgesloten. Hier en daar staat er nog een kerstboom in huis. Wie er goed voor zorgt, kan hem 2cm zien uitschieten.
Officieel is Mørketiden voorbij want op 20 januari laat de zon zich voor het eerst weer boven de bergen zien. Het wachten op het voorjaar is nu begonnen. Ventetiden.
Nog volop winter met temperaturen variërend van maximaal min 20 tot rond het vriespunt. Windstil (en dat is het meestal) en met de zon in het gezicht kun je buiten al een kopje koffie drinken.
Het echte langlauf, ski en sneeuwscooterseizoen begint rond maart/ april omdat de zon dan wat warmer is en de dagen wat langer.De loipe in het dorp is al wel klaar met verlichting en al, maar wordt nog niet druk gebruikt.
We werken intussen met man en macht om de kamers voor de Bed & Breakfast voor die tijd klaar te hebben.
De streefdatum is 1 maart.

Het is prachtig wandelweer. De bovenlaag van de sneeuw is net genoeg bevroren om erop te lopen. Zo kunnen we weer het bos in; ook al zakken we hier en daar kniediep in een waterloop. Even op een omgevallen berk als bankje uitrustend, sneeuwt het zachtjes en lijkt het wel of we in zo’n sneeuwbol zitten in een perfect landschap. De Gryteselva is een sprookje.


Les in bosbouw.
In de winter is het de tijd om in het bos het nodige hout voor de bouw te kappen. Het bos is dan door de bevroren ondergrond ook het meest gemakkelijk toegankelijk. Eens in de zoveel tijd wordt de stand van zaken door de gemeentelijke afdeling bosbouw opgemaakt door de kaarten bij te werken na een inspectie aan de hand van luchtfoto’s.
Een gesprek met de verantwoordelijke ambtenaar voor bosbouw van de gemeente Hattfjelldal levert de nodige informatie op over de leeftijd, nieuwe aanplant, beschermde stukken waar absoluut niets mag gebeuren en kapklare delen van ons bosgedeelte.
Jan kan gaan plannen.

Eivind werkt al jaren met zijn paarden in het bos. Het is een milieuvriendelijke manier om gekapt hout te transporteren zonder de bodem te beschadigen met zware trekkers. Bovendien is het ook geluidsarm. Jan loopt een dag mee om te zien hoe dat gaat.
Met Lillegut (wat kleine jongen betekent) het Dørlandshest demonstreert Eivind hoe je met eenvoudige hulpmiddelen de boomstammen op de slee laadt en transporteert. Dat kan een klusje voor Byrna, ons IJslands paard worden.

Joke is verliefd.
Joke de Kat heeft sinds Kerst een vriendin. Een echte boskat, Tautra genaamd en afkomstig van het Mariaklooster op Tautra, een eiland aan de kust ter hoogte van Trondheim.
Zus Els heeft daar al een begin gemaakt met het socialiseren van de kitten en haar meegebracht na een 5 uur lange treinreis.
Jan dreigt haar Swiffer te noemen omdat ze met haar lange vacht genadeloos al het stof overal vandaan haalt.



Joke is meteen om, heeft geen belangstelling meer voor ons. Op schoot zitten, ronddragen, samen op de bank liggen, dat alles hoeft niet meer. Dicht bij Tautra blijven die springt, stoeit en nergens bang voor is, is het enige wat hij nog wil.
Ze is ook een schoonheid, soms een slordige schoonheid, maar een schoonheid met veel gevoel voor theater.

Ook Myra en Tautra kunnen het samen na een kennismaking goed vinden. Een paar aanvaringen bij de etensbak van Myra maar dat is dan ook duidelijk.
Omdat de sneeuw voor katten hoog ligt gaan ze niet graag naar buiten. Het verplichte halfuurtje luchten wordt geduldig uitgezeten, meestal op het trapje voor de deur, tot Jan terugkomt van de paarden.

Vestlands Fjordfe en Villsau.
Omdat de boerderij in de toekomst de eigen leverancier wordt van de ingrediënten voor het restaurant hebben we ons georiënteerd op de aanschaf van koeien en schapen voor de vleesproductie.
We hebben gezocht naar vee dat kan grazen in de Utmark(bos en open delen in het bos), zelfstandig kan kalven en lammeren en bij voorkeur het hele jaar rond buiten kan zijn.
Kortom vee geschikt voor dit klimaat en dit gebied.
Vestlandsfjordfe, een oud Noors koeienras waarvan er niet zoveel meer zijn, voldoet aan die eisen.
Voor schapen werd dat Villsau.

Bij Kleo en Sigbjørn van Handnesgård hebben we 7 koeien en 1 stier gekocht die in mei hierheen komen.
Villsau of ook wel Gammel Norsk Sau genoemd is een wat kleinere schapensoort, die een kruising lijkt van geit en schaap. Ze hebben meer kudde-instinct dan de meer gehouden witte schapen en zijn daardoor ook wat weerbaarder voor roofdieren. Hun vlees wordt als een delicatesse beschouwd en hun vacht is erg gewild, ook al zijn het kleine schaapjes. De schapen komen in het najaar.
Ook deze zullen een groot deel van het jaar en najaar in het bos aan de overkant grazen.

Koeien en schapen worden in de winter naar huis gehaald, kunnen dan naar keuze binnen of buiten maar worden gevoerd. Bovendien moet er gelammerd worden.
De boerderij moet nog worden aangepast voor de huisvesting. Dat gaat vroeg in het voorjaar en in de zomer gebeuren.


Culinaire experimenten .
De zuurkool is uitstekend gelukt. Weer een ouderwets smaakje met de herinnering aan de zuurkool die mijn moeder vroeger inmaakte. De rode kool heeft nog wat tijd nodig.
Twee nieuwe experimenten zijn in de maak: pastrami en bresaola, beide van origine bereidingswijzen voor rundvlees.
Pastrami die in dit geval meer de Ierse variant van corned beef is, staat nu in de pekel met kruiden om over een paar dagen een aantal uren gaar gekookt te worden in plaats van koudgerookt.
De bresaola, van origine wordt runderstaartstuk daarvoor gebruikt maar in dit geval elandrug, ligt in de marinade van wijn, zout en kruiden in de koelkast en moet over een paar dagen worden schoongedroogd, verpakt in een doek en droog gerijpt.
Het hele proces van rijpen duurt 1 tot 2 maanden.
Ook dit wordt vervolgd.