Archief weblog 3 juli 2007


Een beginnende oogst in het voorjaar.

De container met de verhuisspullen is eindelijk aangekomen, bezorgd door de Vikingexpress met 2 heuse Vikingen in de cabine. Met een enorme schaarachtige constructie werd de container van de vrachtwagen op de grond getild.
Wel heerlijk dat alles er weer is en we eindelijk echt aan het werk kunnen maar het improviseren in tussentijd had ook wel wat.

Wij hebben de roeiboot een vaste plaats gegeven aan Storvatn, letterlijk vertaald betekent het groot water. Het is een langgerekt meer met inhammen, eilandjes, enorme diepe zwarte stukken en oevers met rotsformaties.
Het water is zoals nagenoeg overal in Noorwegen buitengewoon helder en je kunt tot op grote diepte de bodem zien. Als je die niet meer kunt zien in helder water dan is het erg diep.
We zetten de netten uit om elf uur ’s avonds, met daglicht dus.
In totaal 2 netten met een drijver met de naam van de boerderij erop (Gryteselv gård).
De volgende ochtend is de vangst imposant.
In totaal 13 kilo prachtige vis: 2 soorten die hier voorkomen Røye(Salvelinus alpinus)/ bergforel/beekridder en Ørret (Salmon trutta)/forel.
De Røye kan 10kg worden en eet kleine kreeftjes, muggenlarven, plankton, insectenlarven en kleine vis(zelfs zijn eigen soort). De Ørret kan tot 1kg of meer wegen en lijkt meer op de forel zoals we die al kenden.

Een Røye wordt meteen klaargemaakt in de oven.
We waren blijkbaar vergeten hoe vers verse vis smaakt. Een prachtige vis met stevig roze vlees, die zich ook heel gemakkelijk laat fileren. Behalve met olijfolie insmeren, wat peper en zout hoeft er eigenlijk verder niets mee.
Een feestje op tafel.

Bij de dagelijkse wandeling samen met Myra die steeds moediger wordt, inventariseren we wat er allemaal in het bos en in de bergen groeit en wat we daarvan zouden kunnen gebruiken voor onze toekomstige producten:
prachtige bergzuring die jong geplukt heel fris smaakt, de Molte (Rubus chamaemorus) een gele braam/framboosachtige, bloeit al en is rijkelijk vertegenwoordigd langs het pad, de hop met veel jonge scheuten langs het huis, jeneverbes, vogelkers/hegg (Prunus padus), bosaardbeitjes in blad, frambozen in blad, bloeiende bosbessen, kreklingbes en natuurlijk de aangeplante rabarber die nog steeds door produceert. En dat alles op een kleine loopafstand op eigen erf.
Alles schiet de grond uit en groeit met de dag.

De krant meldt de tijden van ondergang en opkomst van de zon: op dinsdag 12 juni gaat de zon om 00.36u onder om vervolgens om 01.44u weer op te gaan, op 13 juni is dat onder om 00.41u en op om 01.40u.
De maan doet even niet mee.

Toch kun je merken dat er tegen de avond een soort rust neerdaalt en ook dat er andere dieren actief worden. Achter de pc gezeten zie ik voor het raam plotseling een marter rustig aan komen wandelen om te kijken of er wat te halen valt. Op mijn kreet:” Kom kijken “, kijkt hij verstoord om en maakt dat hij wegkomt.
Met enige regelmaat zien we tegen 12 uur s’avonds een vos de dyrkamark oversteken. Mogelijk op weg naar Bjørk-Heidi’s kippenhok? Maar die zal dan Santos, de imposante bordercollie, moeten trotseren die blaffend heen en weer patrouilleert langs de Gryteselva.
Het is een jonge, waarschijnlijk mannetjesvos, hoog op de poten, nieuwsgierig maar erg voorzichtig. Hij volgt het pad dat ik met Myra heb gelopen en ruikt hier en daar. Op de driesprong naar bos, veld en richting huis aarzelt hij even maar kiest uiteindelijk de weg naar het bos.
De dyrkamark is rijkelijk bezaaid met paardebloemen. Tijd voor cramaillote: paardebloemengelei.
Nu nog een Noors woord ervoor vinden want de Noren zijn niet zo francofiel als de Nederlanders.
Ik test 2 recepten uit: een traditioneel Frans en mijn variant.
Over een paar weken kan ik het verschil proeven.

Eivind, die hout gezaagd heeft voor de verbouwing van de werkplaats, is er nieuwsgierig naar en neemt een potje op proef mee. Hij maakt zelf zijn gedroogde worst en gedroogde ham. Als we bij hem op bezoek zijn, kijken we er dan ook niet van op als hij enkele schijfjes worst in zijn koffie gooit. We hebben al eerder, bij een Noorse familie op bezoek, stukjes kaas erin zien verdwijnen. Fjellmat – eten van de bergen- is de oorsprong van deze gewoonte: wat je eet als je een bergtocht maakt. Soms bevroren, soms te droog; de koffie helpt ertegen.

En omdat het bloeien van de paardebloemen maar doorgaat heb ik toch ook maar even paardebloemenwijn in de maak gezet. Tegen kerst zou deze klaar moeten zijn.
Een beetje sceptisch ben ik wel maar ik heb me voorgenomen te werken, in ieder geval te experimenteren, met alles wat zich in de omgeving als eetbaar aandient. We zullen zien..
En als laatste droog ik de wortels van de paardebloemen. Deze kunnen gekarameliseerd verwerkt worden in een dessert.

Picea abies, Gran in het Noors, Fijnspar in het Nederlands, heeft vaste knoppen aan de uiteinden van de takken. Ze lijken een beetje op pijnboompitten, maar smaken wat pittiger. Ik oogst een bakje voor het maken van pesto.
Opgekookt met dennennaalden, gezoet en gezeefd kunnen ze als basis dienen voor sorbetijs.
De knoppen in combinatie met wat dennennaalden kunnen ook gebruikt worden voor gelei die bij wild wordt gegeten.

Ik verzamel iedere dag wat rabarber en vries die in. Zodra er geen aanwas meer is ga ik beginnen met de rabarberchutney. De doorschietende zaadknoppen die er bijna exotisch uitzien, oogst ik voor in de vaas in huis.

Bjørn-Arne heeft een nieuw stuk grasland ingezaaid. We waren getuige van de hoeveelheid werk dat oplevert. Een speciale machine: een keienraper (ranka)kan een bepaalde grootte keien eruit halen maar voor de keien met grotere afmetingen moet de tractor met schep gehaald worden. Dat alles moet weer worden afgevoerd en de in drukwekkende oogst stenen maakt in het vervolg op een andere manier deel uit van het landschap.
Het land moet diverse keren worden geëgd en licht aangedrukt om te voorkomen dat de onderlaag stenen weer tevoorschijn komt. Dan pas kan er worden ingezaaid.
Dit alles is een must om straks met machines te kunnen oogsten.
Een flink stuk grasland kost veel tijd om zaaiklaar te maken. Die wetenschap geeft een andere kijk op de parkachtige stukken grasland rond onze boerderij en geeft ook aan wat de rol van de boeren is voor het Noorse landschap.
Bij toeval(?) vind ik bij de bibliotheek een documentaire van Evald Otterstad (met als titel Kultur + Landskap = Sant )hierover.

Verder gevonden plantensoorten:
fluitekruid (anthriscus silvestris/hundekjeks)
moerasvergeetmenietje(myosotis scorpiodes/engforglemmegei)
gewone paardebloem(taraxacum officinale/løvetann)
…geen Nederlandse naam (molte/rubus chamaemorus)
lijsterbes (sorbus aucuparia/rogn)
bosanemoon(anemone memorase/hviteis)
bosooievaarsbek(geranium silvaticum/skogstorkenebb)
dagkoekoeksbloem(silene dioica/rød jonsokblom)
Nederlandse benaming?(caltha palustris/bekkeblom)
gewone vrouwenmantel(alchemilla vulgaris/Noorse benaming?)
gewoon barbarakruid(barbarea vulgaris/vinterkarse)
….lijkt op monnikskap ook een beetje op lupine (lactuca alpina/turt)


Dieren:
De eerste eland op eigen grondgebied gesignaleerd: een jonge mannetjeseiland!
kraanvogel(grus grus/trane) wat kunnen die schreeuwen
rendier/rangifer tarandus/rein) een klein groepje van 8 die maar voor de auto bleven lopen op hun dooie gemak
een nog niet geïdentificeerde klein knaagdierachtige zwemmer zwarte rug/witte buik, kort staartje, woont bij de brug van hestehaugen.
een ogenschijnlijke zwaluwsoort, nog niet zeker