Archief weblog 6: oktober 2007


Jagers, de koning van het woud, Brekebeentje, Mørketiden, culinaire experimenten en mijnheer Joke..

De jagers en de koning van het woud.
Tussen 10 september en 31 oktober kun je beter geen eland zijn in Noorwegen.
Dan wordt er namelijk op je gejaagd.
Al zo rond begin september breekt de jachtkoorts los. Zie je 2 mannen bij elkaar staan praten, dan gaat het in 9 van de 10 gevallen over het komende jachtseizoen: waar ze gaan jagen, wanneer en met wie. Het aantal vrouwen dat jaagt is sterk in de minderheid.
Het gebied rond Hattfjelldal is ingedeeld in een aantal jachtdistricten. Per aantal hectares wordt een quotum vastgesteld. Gekoppeld aan het elandenbestand wordt ook aangegeven welke leeftijd en geslacht geschoten mag worden. De jagers maken afspraken met de eigenaars van het jachtgebied.
Wij vinden dat de elanden een goede kans hebben. Er zijn niet zoveel jagers die echt de bergen in trekken. Het blijft over het algemeen bij stukken bos in de gaten houden en met de auto heen en weer rijden. De elanden kunnen van hieruit ver de bossen in van het Borgefjell Nationalpark, als ze slim zijn tenminste.
Er mag niet vanuit de auto geschoten worden.
De geschoten elanden worden ter plekke geslacht, ontdaan van de ingewanden en getransporteerd naar een dichtbijzijnde boerderij en daar in de schuur afgehangen om te rijpen.
Bij dat afhangen hanteert men het principe van 40 dogngrader. Dat betekent 10 dagen afhangen als de gemiddelde temperatuur 4 graden is. Dit kan langer en korter, afhankelijk van de gemiddelde dagtemperatuur.
De eerst eland bij Bjørn-Arne in de schuur was indrukwekkend. Met recht de koning van het woud. Een jonge elandenstier. Na hem volgden er nog een paar. Ze wegen in de regel tussen de 300 en 500kg en kunnen 3 m.lang worden.
Wij kregen ons deel als eigenaars van het bos en land waarop gejaagd werd, zoals afgesproken, per hectare uitbetaald in elandvlees
Een respectabele hoeveelheid die gelukkig, zij het wat grof, geportioneerd was.

Brekebeentje.
Een drukte van belang, vooral de laatste dagen want het quotum moest behaald worden.
Myra die van die drukte maar niets begreep werd op de een na laatste dag aangereden door een jager.
Een drievoudige breuk in het achterbeen was het gevolg.
Nu zijn de Noren absoluut dierenliefhebbers maar op het “platteland”zijn ze tamelijk pragmatisch in de kosten die dit soort ongelukken met zich mee brengen. De economische waarde van de hond wordt afgewogen tegen de kosten van de dierenarts. In dit geval substantieel.
De dierenarts die van ver moest komen waarschuwde al dat ze niets kon doen aan een complexe botbreuk maar wilde wel komen om de hond uit zijn lijden te verlossen.
Dat leek ons voor een hond van 7 maanden met een gebroken achterbeen ondenkbaar.
Gelukkig kregen we alle hulp die nodig was. De dierenarts uit Mosjoen kwam er speciaal voor terug van zijn vrije weekend en op zondagavond werd Myra geopereerd. De botbreuk werd met een plaatje en schroeven gefixeerd en compleet met gips(waarop hondenpootafdrukken) konden we haar weer mee naar huis nemen.

Na een paar dagen gaat het alweer beter en moeten we haar zelfs temperen buiten. Ze heeft veel energie.
Joke snapt er niet veel van; zeker niet als Myra van al dat binnen zitten wat humeurig tegen haar doet. Het heeft echter ook voordelen: ziekenbezoek die een bot meebrengt b.v.


Tegelijkertijd met het jachtseizoen mag in bepaalde delen ook gejaagd worden op beren.
Ieder jaar vallen veel schapen, vooral die in de buitengebieden grazen(de utmark), ten prooi aan beren, eigenlijk alleseters. Er zijn beren, voornamelijk mannetjesberen, die zich gespecialiseerd hebben in schapen.
Er is maar een klein aantal beren rondom Hattfjelldal. Door DNA te verzamelen(poep)is vastgesteld hoeveel het er zijn en welke bewegingen ze maken.
Een beer heeft al een speciale naam gekregen. Hij wordt Tyson (de boxer) genoemd omdat hij bij de jacht op schapen aan de oren van zijn slachtoffers knabbelt.
Gelukkig is de gemeente Hattfjelldal uiterst terughoudend met het verstrekken van toestemming om beren neer te schieten. Men hamert hier op de biologische variëteit en dat de aanwezigheid van beren nu eenmaal bij het gebied hoort.
De discussies laaien dan ook ieder seizoen weer op; zeker omdat dit jaar in Zweden ook 2 jagers door een beer ernstig zijn verwond.
Een beer is in ieder geval hier vlakbij geweest want hij heeft in ons bos van de eland gesnoept terwijl de jagers vervoer regelden voor de geschoten eland.


Mørketiden
In ieder geval is nu de rust weer teruggekeerd. Het jachtseizoen is afgelopen. De beer is al bijna begonnen aan zijn winterslaap en het is winter hier.
Na een prachtige herfst heeft de winter 3 keer aan de deur geklopt. Het lijkt of de derde keer nu het definitieve begin is.
Het sneeuwt al dagen en de sneeuw blijft voorlopig liggen. Kant en klare kerstkaarten waar je maar kijkt.
Mørketiden (de tijd van de donkerte) is aangebroken. ’s Morgens om 8 uur is het licht en tegen vieren gaat het al schemeren. Nog even en de zon komt niet hoog genoeg meer om boven de bergen uit te komen. Dan komt de tijd van “het blauwe licht”waar dit gebied beroemd om is. Wij hebben het in ieder geval nog nooit gezien. Wel op een heldere avond het Noorderlicht.
Nagenoeg ieder huis hier heeft voor elk raam een lampje hangen dat gaat branden zodra het donker wordt. Zo vormen de huizen bakens in het verder donkere landschap, ook ’s nachts.
De temperatuur is zo rond het vriespunt maar omdat het nagenoeg bijna nooit waait en de atmosfeer droog is voelt het niet koud en is dit het stralende winterweer waar we in Nederland op wachtten na een natte herfst.
Alles moet nu binnen en opgeruimd. Want als de sneeuw eenmaal blijft liggen vindt je niet alleen niks meer terug maar komen er in de loop van de winter enorme krachten los die niet veel heel laten van de spullen die buiten zijn blijven staan.
Het brandhout voor de kachels moet klaar zijn.
Door alle bouwwerkzaamheden van restaurant en gastenverblijf hebben we de aanschaf van schapen en koeien uitgesteld tot volgende zomer. Dan kunnen we tegelijkertijd ook zien hoe de winter verloopt en welke praktische consequenties dat heeft. De stal is deze winter uitgeleend aan Bjørn-Arne en Rune. Zij hebben er hun jongvee gestald.
De paarden vinden het in ieder geval zeer interessant al die koeien.

Culinaire experimenten.
Al het elandenvlees vroeg erom om er eens mee te experimenteren.
Het eerste experiment was al meteen een succes: gerookte elandenworst met als ingrediënten elandvlees, spek, peterselie, sjalot, peper, zout, gedroogd cantharelpoeder, en een scheutje calvados.
Alles door de gehaktmolen gedraaid, in -door (wie anders) Eivind geleverde echte- darmen gestopt, laten rijpen en vervolgens warmgerookt. Verrukkelijk.
De experimenten die verder lopen zijn: zuurkool en kaas.
Verse zuurkool uit het vat is hier niet te krijgen. Wel in foliezakjes met nogal wat conservering erin. De eerste 6 kilo witte kool is aan het werk om zuurkool te worden. Wordt vervolgd…..
Met melk van Bjørn-Arne’s koeien kaas is er feta, roomkaas, brandnetel-knoflookkaas vers en hard, in jeneverbes gerookte kaas, en brunost(gecarameliseerde kaas van wei en room) gemaakt.
Het blijft behelpen. Omdat het hier in de regel droog is droogt de kaas te snel. Alle pogingen om een vochtig klimaat te scheppen ten spijt. Ik begrijp nu waarom Nederland een kaasland is.
De verse kaas gaat daarentegen wel prima. Ze smaken overigens allemaal wel uitstekend. Alleen de harde kazen zijn moeilijk te snijden en gedragen zich al gauw als oude kaas.

Het kippenhok is helemaal klaar en door alle kippen, vooral hanen, in gebruik genomen. Het wachten is op de eieren.

Joke de Kat.
We zijn er uit. Joke is een meneertje. We hebben nog even gezocht naar een rits in zijn pak want soms is het meer een aapje in een poezenpak. Hij gaat samen met Jan aan het werk naar de werkplaats op muizenjacht en komt tegelijk weer met hem terug voor de pauzes. Hij heeft het wat moeilijk met de 40cm sneeuw die er inmiddels al ligt. Maar onder de houtschuur, ongeveer 10m van het huis, is het muizenparadijs en daar heeft hij het door de sneeuw ploegen graag voor over.