Wintervoorbereidingen.
Voordat de winter losbreekt moet er nog het een en ander gebeuren:
- alle draden van de omheiningen bij de boerderij en in het bos moeten naar beneden gehaald worden omdat ze anders door de zware sneeuwlast knappen.
- de boot moet uit Storvatn gehaald worden. Ook daar wordt de sneeuwlast (en ijs) zwaar waardoor de boot beschadigd wordt.
- al het kachelhout voor de komende winter moet nu toch echt in de houtschuur liggen
- het timmerhout dat nog niet is gebruikt deze zomer moet naar binnen gebracht worden
- alle gereedschappen, tuinmeubels, machines en onderdelen moeten voor zover mogelijk onder dak worden gebracht. Vorig jaar vergaten we een "tank" van een tuintafel met een stevig gelast onderstel (goed voor een olifant).Aan het eind van het voorjaar kwam de tafel plano onder de sneeuw en ijs vandaan!
- de wintervoorraad zaagsel moet worden gehaald bij de plaatselijke houtverwerkingsfabriek. Er wordt hier geen graan verbouwd, de kosten van transport van stro zijn hoger dan de prijs van het stro zelf. Dus gebruikt iedereen hier zaagsel in de stallen.
- de laatste produkten voor de komende kerstbeurzen moeten geproduceerd worden waaronder de kerstgelei en de gourmetpakke met kruidenzout, kruidensuikers en speciale geleisoorten zoals de seringengelei.
Gelukkig krijgen we hulp van Gijsbert uit Belgie, de laatste Wwoofer van 2010.
Hij is er een korte periode maar heeft flink aangepakt, inclusief de produktie van de emballage voor een kleine serie "gourmetpakke" voor de komende kerstbeurzen.
Wij waren erg blij met zijn hulp en het was ook nog gezellig.
Gijsbert is de eerste die een mes kant en klaar heeft afgemaakt voor zijn vertrek.
Vroege en koude winter.
Het was in september nog heerlijk. Er waren zelfs een paar dagen met tegen de 20 graden. Maar met ingang van oktober begon de winter. Niet veel sneeuw maar flinke vorst. Meteen al min 20 en kouder.
Dat is een aanslag geweest voor het kachelhout. Waren we in het begin nog redelijk overtuigd dat er genoeg was. Nu zien we het hok in sneltreinvaart leger raken.
Er is gelukkig nog wat reserve in het"retskapshus".
Binnen is het dan ook heerlijk warm met de houtkachel.
Gelukkig weten we inmiddels hoe we met de waterleiding om moeten gaan nl het huis zoveel mogelijk inpakken met sneeuw en de kraan zachtjes laten lopen in de stal.
Het water komt van eigen bron, dus een waterrekening is er niet, gelukkig.
Zo omstreeks januari wordt het ineens veel milder. Terwijl we in Nederland min 10 zien is het hier rond het vriespunt met de alweer zichtbaar teruggekeerde zon.
De laatste beurzen voor de kerst.
Zo vanaf midden september beginnen de markten en beurzen rondom streekprodukten. Er is altijd veel belangstelling en het Noorse publiek is nieuwsgierig naar nieuwe produkten. Een foto van de Gryteselv kraam in de krant en binnen een uur na het verschijnen van de krant zijn de 2 met name genoemde produkten uitverkocht: duindoorngelei en licht gerookte bietenmousse.Op de foto met een van de organisatoren van het Helgeland matfestival Trond Lysholm dus...
De beurzen zijn ook een goede manier om het boerderijrestaurant onder de aandacht van het publiek te brengen.
Daarvoor maken we ook een speciale restaurantbon als mogelijk kerstkado.
Anna en Misia.
Na alle ellende van vorig jaar krijgt Anna in januari, helemaal zelfstandig, een prachtkalf, alweer aan de stevige kant. Het gaat helemaal goed en ze is een uitstekende moeder.
Kort daarna krijgt Misia ook een kalf, ook zelfstandig en alles op rolletjes.
Iedere morgen tijdens het schoonmaken van de stal worden, als de temperatuur het toelaat, de koeien, kalveren en de stier dagelijks gelucht. Ze mogen dan een een tijdje naar buiten terwijl Jan de stal schoonmaakt, opstrooit en voer naar binnen rijdt.
De kalveren van Anna en Misia zouden prima naar buiten kunnen. Het is rond het vriespunt. Maar binnen is het blijkbaar interessanter. Jan zet alle hekken open en de kalveren trekken spurtjes. Blijkbaar werkt dit aanstekelijk op de moeders want die doen even mee en gooien de benen in de lucht.
Boy vindt overduidelijk dat iedereen naar buiten moet komen want hij staat te loeien bij de buitendeur naar Misia en Anna. Maar de dames hebben besloten bij de kalveren te blijven.
Die 2 kalfjes hebben het druk want alles moet geinspecteerd en besnuffeld: de kalverenstal van de grotere kalven, de paardenstal, de zaagselsilo, de deur naar het kippenhok. Myra ziet dat maar met lede ogen aan en probeert steeds een strategische plek in te nemen en kijkt steeds naar Jan of dat allemaal wel mag: klaar om erachter aan te rennen en in de hakken te bijten..
Maar het mag en de moeders hebben het er druk mee want hier geldt niet de regel dat de kalveren de moeder volgen.. nee de moeders lopen er zorgelijk achteraan om te kijken wat dat drommelse kind nou weer gaat doen.
Na het schoonmaken, opstrooien en voer binnen rijden moeten ze weer terug naar hun stal want dan komt de hongerige kudde naar binnen om te eten.
Maar gelukkig is dat geen probleem.
Biologisch vlees van eigen boerderij.
De eerste retourslacht is binnengekomen.
Ruim 90 kilo biologisch kalfsvlees ( de kalveren zijn ongeveer 1 jaar oud) Het is wel even slikken als de kisten binnengedragen worden met het in opdracht "fijn" geparteerde vlees.
Niks geen mooie lapjes of rollades van Flip van de Groeneweg in Groningen of Zuidlaardervlees van Jelle maar grote stukken die duidelijk nog verder geparteerd moeten worden.
Met de hulp van een Noors "thuisslachtboek" en een wildparteerboek komen we een aardig eind in het herkennen van de grove onderdelen.
Jan komt uit een slagersgeslacht van zijn moeders kant - dus dat moet helpen...
We kijken ook nog even naar de instructievideo van neef Jos Smit uit Oldemarkt, ambachtelijk vakslager van oorsprong, die ons in de voorbereidingen voor het vertrek naar Noorwegen heeft gedemonstreerd hoe je een lam fijnparteert.
Maar Jan en ik zijn het erover eens: het is en blijft een vak waar veel bij komt kijken. We moeten duidelijk nog veel leren.
We maken een voorraadje kalfsworst en roken daar een deel van, maken liters kalfsfond op voorraad als basis voor soepen en sauzen.
Verder maken we een traditionele Noorse kalverull.
Maar met trots serveren we een groep lunchgasten voor de eerste keer Vitello tonnato en kalverull van eigen produktie en keuken. Het overnachtingsgezelschap eet s'avonds een Boeuf Bourguignon, ook van eigen produktie en keuken.
Een heel nieuw scala aan gerechten wordt mogelijk met het lichtgemarmerde vlees.
Vestlandsk Fjordfe is een oud Noors koeienras. Ze zijn kleiner dan de bekende koeien en hebben een ander graasgedrag. In tegenstelling tot de normale koeien zoeken ze vooral kruiden, kleine struiken en boomloof. De kudde, met kalveren en stier, loopt in de zomer in het bos en vindt daar een bont palet aan kruiden, grassoorten, loof, bosbessenblad enz. In de winter worden ze gevoerd met biologisch hooi, kuilgras en voor het slapengaan een klein beetje biologisch krachtvoer.
Mogelijk wordt Vestlandsk Fjordfe in de toekomst opgenomen in de Noorse ark van de smaak van Slow Food. Aan ons zal het niet liggen.
No comments:
Post a Comment