Sunday 6 December 2009

Julemat 1 - lutefisk




Dit jaar moeten we er maar eens aan geloven. We hebben al veel traditionele gerechten gegeten zoals rakefisk, pinnekjøtt, ribbe, gammel sei, gerookt rendierhart, rendiertong maar nog steeds geen lutefisk.
Zoals bij alle andere tradtionele gerechten zijn de bijgerechten erg belangrijk en bepalen de totale waardering van het gerecht.
Een klein marktonderzoekje in de plaatselijke supermarkt geeft al aan dat er geen tussenweg is voor lutefisk: of je gaat ervoor en het is heerlijk of je krijgt de maagkriebels van het wiegende stukje vis op je bord en hoeft niet, nooit niet.

Lutefisk is van origine aan de lucht gedroogde vis die na een dag of 6 a 7 weken in water (2 maal daags water verversen!)in een soort loog wordt gelegd.
Het loog werd oorspronkelijk gemaakt van berkenas dat gekookt werd in water en daarna gezeefd. Je kunt er ook kaustisk soda voor gebruiken. De vis moet 2 a 3 dagen in het loog liggen en daarna een paar dagen in schoon koud water waarbij het water ook hier regelmatig ververst moet worden. Het resultaat is een geleiachtige vis die kort opgekookt of sterk verwarm moet worden. Er wordt in principe alleen zout toegevoegd.
Bij de lutefisk horen gekookte aardappelen, bacon, ertenstuing(soort erwtenpuree), witte saus soms ook brunost (de zoete gecarameliseerde geitenkaas gemaakt van ingekookte wei)en sirup. Soms worden de aardappels vervangen door lefse, een soort pannenkoekje.
Rond deze tijd is het aanbod van lutefisk groot. De lutefisk van Kvaløya wordt als de beste beschouwd maar is jammer genoeg niet verkrijgbaar in Hattfjelldal of in Mosjøen. Wel koop ik lutefisk met gele stukken erin. Het bewijs dat de lute zijn werk gedaan heeft. Omdat we allebei geen drilpuddingvis willen, zout ik de vis een uur voor het bereiden. Daardoor komt er nog wat water vrij en wordt de vis tijdens het bereiden wat steviger. We hebben er allebei, na het proeven van rakefisk, erg hoge verwachtingen van de smaak. Hoe smaakt vis die in van origine berkenloog gelegen heeft....
Na ongeveer 30 min in de oven is de vis stevig en maken we de borden op in combinatie met mandelpotet( bergaardappels, een delikatesse),gebakken baconblokjes, erwtenpuree, mosterd en niet te vergeten het uitgebakken spekvet.
We begrijpen de combinatie van de eigenzinnige smaken van de erwtenpuree, gebakken bacon, mosterd en de overheerlijke aardappels maar zoeken naar de vissmaak. De consistentie is mooi in combinatie met de andere bijgerechten maar we zoeken tevergeefs naar de typische smaak.
Het kenmerkende lijkt te zijn dat de vis geen of weinig smaak heeft.
Ja, zeggen de Noren, dat klopt, maar het zijn de bijgerechten die het bijzonder maken en.. lutefisk is een typisch traditioneel kerstgerecht.
En zoals bij rakefisk kun je kiezen: you love it or you hate it.
Nou zijn we dol op rakefisk maar bij lutefisk gaan we er toch maar tussen in zitten.

No comments:

Post a Comment